Cuny Janssen | speciale editie Yoshino | 34,5 x 46 cm | analoge kleurhandvergroting | oplage 30
In Nederland soleerde ze in toonaangevende musea: FOAM, De Pont, Het Valkhof en de Kunsthal. Sinds 2000 reist fotografe Cuny Janssen de wereld over. Ze maakt portretten van kinderen in hun dagelijkse omgeving en combineert deze met rijk gedetailleerde foto’s van de natuur die hen omringt.
We halen voor een omschrijving van haar werk graag de tekst van Museum de Pont aan:
“Cuny Janssens benadering van de fotografie laat zich karakteriseren als documentair. In haar foto’s ontbreekt iedere vorm van beeldmanipulatie of nadrukkelijke enscenering. Zij maakt gebruik van het natuurlijke licht om haar onderwerpen centraal en frontaal in beeld te brengen. Dat haar foto’s boven het puur registrerende uitstijgen heeft te maken met de enorme precisie waarmee ze fotografeert. De zorgvuldigheid in beeldopbouw, kadrering en lichtval maken dat het ‘toevallige’ van de werkelijkheid zijn willekeurig karakter verliest. Die geconcentreerdheid verleent haar fotowerken een intense en tegelijkertijd verstilde schoonheid.”
Afgelopen januari verscheen een nieuw fotoboek van Cuny Janssen vernoemd naar een bijzondere plek in Japan: Yoshino. Een berg beroemd vanwege zijn sakura bomen die in het voorjaar een enorme weelde aan kersenbloesem dragen. Wij vroegen Cuny Janssen naar dit fantastische en zeer kloeke fotoboek.
Je nieuwe boek (nr 8 al weer!) is een prachtige bloemlezing van tekst en beeld van een eeuwenoude magische plek in Japan. Wat maakt Yoshino zo magisch eigenlijk?
Waarschijnlijk de 3.000 bomen die er een paar honderd jaar geleden in drie lagen geplant zijn en die in de lente in bloei staan. Yoshino is een heilige berg waar je de ene schrijn na de andere tempel tegenkomt en waar zich legendes afspelen met ridders vermomd als vossen en waar achter iedere boom een geest uit het verleden schuilt.
Hoe ben je tot je foto’s gekomen? Heb je je een poos ondergedompeld in de natuur, rondgetrokken en geklauterd met je camera?
Ik heb er inderdaad twee keer een week (in de lente en in de herfst) met de camera doorgebracht, met alle zintuigen op scherp.
Je werkt met een grote technische camera, was dat geen beperking?
In der Beschränkung zeigt sich der Meister!
Je hebt een enorm oog om landschappen te ‘vinden’. Lyrisch en teder tegelijk – hoe kom je aan die fijngevoeligheid?
Op sommige plekken komt alles samen en ik denk dat ik ze gewoon zie omdat ik er voor open sta. Misschien hielp het in Yoshino ook dat ik zwanger was!
Hadden alle verhalen en mythes van de plek invloed op je fotografie op locatie?
De mythes en de verhalen geven context en betekenis aan de foto’s en dat is heel belangrijk. Deze context heeft me naar Yoshino gebracht. Ik was door alle gedichten en verhalen heel benieuwd naar de plek en wat er precies zichtbaar en voelbaar zou zijn. Maar eenmaal op locatie en op het moment van het fotograferen zelf, concentreer ik me op de directe ervaring, het hier en nu, los van enige betekenis.
Je boek is groot en voorzien van ook een beauty van een getekende cover, wat is daar de gedachte achter?
Sybren (de ontwerper) wilde geen foto op de cover en ik had veel zin om een tekening te maken. Nadat ik hem eindelijk mijn tekening liet zien (waar ik heel lang aan had gewerkt) keek hij me indringend aan en zei: ‘Cuny, dit is een prachtige tekening …. maar hij is niet geschikt voor de cover!’ Toen hebben we samen gekeken wat voor soort tekening wel geschikt zou zijn en die heb ik daarna gemaakt aan de hand van een foto van Yoshino, maar niet een die in het boek staat.
Zowel bij Sybren als bij mij stond het vanaf het begin vast dat het een groot boek moest worden. Het is een ‘ervaringsboek’ en het formaat helpt om in de foto’s te kunnen ronddwalen. De foto’s zijn monumentaler dan mijn eerdere landschapsfoto’s en ook ingelijst aan de muur hebben de meeste foto’s daarom een veel groter formaat gekregen dan ik tot dan toe gewend was.
Als ‘lezer’ van het boek voel je je aangeraakt door deze bijzondere plek en de energie die er vanuit gaat. Is dat het streven van je in al je werk?
Dat is een groot compliment, dat is precies het streven in al mijn werk!
Hoe verhoudt zich de landschapsfotografie tot de kinderportretten waar je ook heel bekend mee bent?
‘Het intrigerende van de natuur is dat ze onverschillig is. Wat er ook gebeurt, de natuur groeit door, zoals de mensheid ook altijd doorgaat. Alles in de natuur is biologisch bepaald, en toch worden we door de aanblik ervan enorm geraakt. Ik zoek in landschappen – soms heel lang – naar de energie van de schepping. Soms is er een ogenblik, een boom, een patroon, vaak ook een soort licht, waarop ik een vorm van herkenning heb, van iets dat niet te bevatten is. Naar dat moment zoek ik. Zoals mijn dochter van 2 een plantje kan oppakken en ernaar kijken zonder naar betekenis te zoeken, zo probeer ik dan een directe verbinding te krijgen met dat mysterische.’
Landschappen communiceren niet met me, in tegenstelling tot kinderen. De natuur reageert niet op mij. Tegelijk loop ik in de natuur soms, overdrachtelijk gesproken, zomaar ergens tegen aan, terwijl ik bij een kind altijd ergens doorheen moet om datzelfde te bereiken. De kern van wat ik zoek is hetzelfde, misschien laten de twee onderwerpen zich op mijn reizen daarom altijd zo makkelijk combineren.’
Wat zijn je plannen voor de toekomst? Waar ben je nu mee bezig?
De komende tijd zal ik Napels fotograferen. Ik was er al drie keer en heb nog veel plannen. Er is daar iets waar ik geen grip op kan krijgen en dat inspireert me enorm. Het is op het moment een grote uitdaging om alles wat ik ken los te laten, zodat er ruimte ontstaat voor iets nieuws.
CUNY JANSSEN – YOSHINO – SPECIALE EDITIE
Een aantal exemplaren van Yoshino verschijnt als speciale editie. Het gesigneerde boek wordt vergezeld door een foto afdruk (een analoge kleurhandvergroting) van bovenstaande foto die niet in het boek staat maar wel uit de serie komt.
Het formaat van de foto is hetzelfde formaat als het boek: 34,5 x 46 cm (!). Echt een buitenkans. We helpen je graag verder, bestel de speciale editie in onze webshop.
Graag wijzen we je op het interview met Cuny Janssen over dit project in de Avonden (audio) en op het interview in de Volkskrant (lees hier). Check ook meteen de enthousiaste boekbespreking van Yoshino door fotografieliefhebber en Radiohead basgitarist Colin Greenwood op Aperture magazine.
Yoshino
46,3 cm x 34,8 cm x 0,7 cm
Alle foto’s in het boek zijn gemaakt in Yoshino en omgeving, Japan 2009 en 2010
Fotografie: Cuny Janssen
Vertalingen, commentaar en kort verhaal: Jos Vos
Ontwerp: -SYB-
Uitgever: Snoeck Verlag
