Kunstenaarsduo J&B reageert op de straattaal van Amsterdam Noord

Sculpturen die verwijzen naar heipalen worden de grond in geslagen. Afvalbakken en kliko’s gaan open en dicht, de wind waait, straatgeluiden, een hartslag: de straat leeft! Onlangs opende de tentoonstelling 'Staat van de Straat' bij Nieuw Dakota in Amsterdam Noord. Kunstenaarsduo J&B toont z'n de liefde voor de straat in een serie nieuwe werken. Speciaal voor de tentoonstelling maakten ze een heerlijke nieuwe editie: een Pizzadoos mash-up.

Zo meteen meer over de editie van de Pizzadoos. Want eerst over de tentoonstelling – deze vertelt een mooi en bijzonder verhaal dat we je niet willen onthouden. Samen met leerlingen uit het stadsdeel heeft J&B alle uitingen van de straat, zoals stickers, graffiti, posters en banners, gedocumenteerd op een interactieve plattegrond. Teksten als Noord wordt steeds minder groen, Team Zwarte Piet, Gado Gado, mijn verf jouw muur en Only Deep Within You I Am Alive zijn slechts een paar voorbeelden van lokale uitingen vermengd met universele maatschappelijke issues die J&B verwerkten in hun bonte, multimediale installatie. Parool schreef een mooi stuk over J&B. Hoog tijd om het kunstenaarsduo te vragen naar hun samenwerking en hun laatste show.

Container, 2018, acrylic on styrofoam, wood and steel and technical system, 300 x 154 x 100 cm, foto: Gert Jan van Rooij

Jullie nieuwste project ‘Noord, Staat van de Straat’ – is net geopend in Nieuw Dakota, kunnen jullie in het kort vertellen waar dit project over gaat?
We hebben alle uitingen die we op straat konden vinden in Amsterdam- Noord gedocumenteerd. Het gaat bijvoorbeeld om stickers, posters en graffiti. Dit hebben we samen met leerlingen uit Noord gedaan. En zo hebben we een digitale plattegrond met de taal van de straat aangelegd. Dit is de basis voor ons nieuwe werk en een multimedia installatie die tot en met 24 juni bij Nieuw Dakota in Amsterdam te zien zijn. Het is een ode aan de straat van Amsterdam Noord geworden: haar bewoners, geluiden, meningen, veranderingen, grillen en creativiteit.

Wheelie Bins (installation view, with video projection), 2018, acrylic on styrofoam, steel, plastic and technical system, 119 x 200 x 70 cm, Nieuw Dakota, Amsterdam, foto: Gert Jan van Rooij

Hoe kwamen jullie eigenlijk tot een gezamenlijke kunstenaarspraktijk?
We hebben elkaar leren kennen via de galerie waar we allebei aan verbonden waren. We raakten in gesprek en hebben elkaars atelier bezocht. We merkten dat we elkaar kritiek en feedback gaven waar we iets mee konden en voordat we het zelf beseften waren we al samen werk aan het maken. Vanaf dat moment is het snel gegaan en de ene tentoonstelling volgde op de andere. Het is nu zo druk dat we voor ons eigen werk geen tijd meer hebben.

Welke thema’s zijn belangrijk in jullie werk?
De vanitas-traditie die verwijst naar tijdelijkheid is een belangrijk thema in ons werk.

Rutger Wolfson noemde ons werk: ‘Moderne vanitas beelden van de straat’. Andere thema’s die we aansnijden vind je op straat, denk aan de actualiteit. Beelden en meningen die je bijvoorbeeld op stickers vindt. Die zetten we op een schilderkunstige manier in ons werk neer. De vergankelijkheid en de schoonheid die hiermee samenhangt zijn thema’s die ons aanspreken. Dit zie je goed terug in de multiple die we voor We Like Art hebben gemaakt, een stilleven van afval op een getekende pizzadoos waar ook nog een tekening van een sticker op staat.

Kunnen jullie ons iets vertellen over hoe je begint aan nieuw werk?
De afgelopen periode hebben we veel tijd doorgebracht in Amsterdam-Noord. Heel veel gefilmd, gefotografeerd en mensen geïnterviewd. Dat gaf natuurlijk veel stof om over na te denken en om over te praten. Sommige dingen pik je eruit of komen steeds terug. Er ontstaat een discussie, een idee en wanneer we er een vorm voor bedenken kan er een werk uit ontstaan.

Hoe ziet jullie gemiddelde werkweek er uit?
Het verschilt nogal, we werken veel en regelmatig in ons atelier. En er is ook een onvermijdelijk gedeelte kantoorwerk dat niet perse in het atelier gedaan wordt.

Kun je voor ons jullie atelier omschrijven?
Ons atelier is in Rotterdam. Het ligt aan een druk verkeersplein, naast de ingang van een metrostation, onder een flat en middenin het centrum. Een plek waar je steeds de invloeden van de stad ervaart. Met een dakraam een grote glaspartij aan de achterkant hebben we goed licht, wat belangrijk is. Het atelier heeft een hoog plafond, zodat we met onze beelden ook echt de lucht in kunnen, bijvoorbeeld de heipaal sculpturen die we voor Nieuw Dakota hebben gemaakt.

J&B, Juventus, 2016, pencil, ink and acrylic on paper, 45 x 40,5 cm

Hoe werkt dat nu in de praktijk zo’n samenwerking als kunstenaars?
Als persoon verschillen we nogal en daarom vullen we elkaar binnen de samenwerking goed aan. Er moet wel een bepaalde basis zijn waar je samen naar streeft en een zekere eensgezindheid over wanneer een werk af is. Het bijzondere van het werken als duo is dat je aan de ene kant samen meer ideeën hebt, en aan de andere kant je scherper in je selectie moet zijn; beiden moeten namelijk overtuigd zijn.

Installation View, Nieuw Dakota, Amsterdam, foto Gert Jan van Rooij

Met welk materiaal werken jullie graag?
De materialen die we gebruiken verwijzen ook naar de straat. Zoals de serie tekeningen op pizzadozen. Het gebeurt wel eens dat mensen aan het werk voorbijgaan en denken dat er een pizzadoos in de tentoonstelling ligt, in werkelijkheid is het een zorgvuldig gevouwen tekening die lijkt op een pizzadoos.

Vuilniszakken gebruiken we op een schilderachtige manier. Ze zijn zeer verschillend in kleur maar soms ook transparant of juist niet. Hierdoor moeten we ze over de hele wereld vandaan halen. We willen dat het werk een terloops karakter uitstraalt, alsof er zomaar wat vuilniszakken aan de muur hangen. In werkelijkheid is er goed over de compositie de kleur en de vorm nagedacht, vaak met kunsthistorische verwijzingen.

J&B, Tedeschi, 2016, pencil ink and acrylic on paper, 41 x 35 cm

Waar streven jullie naar in jullie werk?
De gevonden meningen zetten we stevig neer. Vaak denken mensen dat het om ons standpunt gaat. We laten meer dan een mening zien. Meningen die met elkaar botsen en dat zorgt voor verwarring. De kijker wordt zo weer teruggeworpen op zichzelf. Het materiaal, de compositie en de uitvoering van een werk zijn belangrijk, we merken dat niet iedereen er aan toekomt om hier aandacht aan te geven.

Speciaal voor de tentoonstelling maakte J&B in samenwerking met We Like Art een bijzondere multiple in een oplage van 15 voor 350 euro.  

Het is een mooie knipoog naar de klassieke smoezelige pizzadoos die na gebruik bij het vuilnis beland. Het werk oogt in eerste instantie als een overblijfsel van een fastfoodmaal, maar als je beter kijkt zie je dat het een stuk zorgvuldig gesneden en uit gestanst dik papier is dat zich voordoet als bewerkte pizzadoos. Met aquarel en tekenpen is een moderne – heerlijk schmutzige – vanitas gemaakt, geprint in de beste techniek die beschikbaar is. Superfraai ingelijst in een perspex box.

De tentoonstelling Staat van de Straat is bij Nieuw Dakota te zien t/m 24 juni 2018.

  • J&B

    Untitled (Pizza Box) – 2018
    Uitverkocht