Dat is een mooie typerende uitspraak van Piet Dieleman. In zijn enorme woon en werkhuis in Middelburg omringt hij zich met de reeksen schilderijen waar hij vaak jarenlang aan werkt.
Dit seriematig werken is echt iets dat je moet weten om zijn werk op waarde te schatten. Dieleman probeert niet iets en fladdert dan weer door naar een volgende reeks, nee hij onderzoekt op een geduldige haast bezeten manier welke mogelijkheden er liggen binnen een bepaalde aanpak.
Neem bijvoorbeeld de werken met ronde uitsparingen. We toonden op onze tentoonstellingen in de Westergas en Art Rotterdam monotypes uit deze reeks. Het zijn drukken op papier en schilderijen waar vaak in een kleurvlak op min of meer willekeurige plekken ronde ‘gaten’ zijn gemaakt. Gedurende meerdere jaren onderzocht Dieleman deze beelden met cirkels die steeds opnieuw binnen een paar strenge randvoorwaarden konden ontstaan. Het vertrekpunt van de reeks waren sculpturen van gips, waarbij hij ronde gaten in het materiaal had gestanst.
Piet Dieleman, index nr 2011.3.6.022 (2011), 103 x 71 cm, monotype op khadi-paper
Zo kwam hij op het idee om cirkels als gaten in het rechthoekige vlak van het schilderij te zetten. Door deze cirkels steeds op een ander manier op het doek of papier te plaatsen ontstaat een grote dynamiek en beweeglijkheid.
Atelier 1999
Michiel Morel schreef een mooi inhoudelijk stuk over Dieleman, over de cirkels zegt hij:
“Op ieder afzonderlijk werk is de spanning tussen de cirkels en de rechthoekige vorm van de schilderijen en monotypes sterk voelbaar. De gatenschilderijen zijn conceptueel, grafisch streng maar speels in uitvoering. De lege cirkels proberen ruimte achter het gekleurde doek te maken, waarin evenzeer een illusie van ruimtelijkheid aanwezig is als de ontkenning ervan, als autonome beeldende vorm. De kunstenaar kan er een oneindige verscheidenheid van combinaties mee maken.“
Een ander voorbeeld van het seriematig werken is de reeks waar Dieleman nu al weer jaren mee bezig is. Hij maakt steeds opnieuw schilderijen met 6 kleurvlakken in de kleuren violet, geel, oranje, blauw, groen en rood. Hij maakt daarbij gebruik van de beste pigmenten, de kleuren zullen honderden jaren ongekend zinderen. De variatie in deze reeks zit hem puur in de manier waarop de verf op het doek gesmeerd is, en in welke mate er nog onbeschilderd doek overblijft. Er schuilt wat ons betreft een grote schoonheid in deze monomane aanpak. Wij worden geraakt door zowel het onderzoeksmatige als het stroeve en dartele spel met verf.
Dan maakt Dieleman ook nog eens een versie in corresponderende grijswaarden van de felgekleurde doeken. Als een zeer bewerkelijke analoge Photoshop omzetting. Waarom? Omdat het kan. Omdat het moet. Heerlijk toch?
Piet Dieleman: “Ik maak vaak een schilderij als tweeluik bestaande uit één deel in kleur en het andere deel in grijswaarden. De schilderijen verblijven een lange tijd in mijn atelier, één tot drie of vier jaar. De olie-tempera verfmassa breng ik op in een reeks van herhalende handelingen. Deze herhaling, het groeien en manipuleren van de verfhuid, is essentieel om het schilderij te maken en is uiteindelijk bepalend voor het eindresultaat.”
Piet Dieleman, 2012.2.0180, 30 x 25 cm, tempera-oil paint op linnen
KATE MOSS EDITIES
Vorig jaar op Art Rotterdam toonden we houtlaserdrukken van Dieleman. Rasters in fel roze waar je na enig turen Kate Moss in kon ontdekken. Kate Moss? Dat klinkt wel heel wereldlijk.
Kate is onderdeel van een reeks werken waarin hij een strak raster heeft gelegd over portretten van archetypische beelden, iconen uit de media en de schilder- en beeldhouwkunst. Puur vanuit de behoefte om de wereld buiten het atelier naar binnen te halen.
Deze gevonden afbeeldingen manipuleert Dieleman op de computer met een raster. Hierdoor worden de beelden gelijkwaardig, deze digitale omzetting werkt als een soort equalizer. De beelden van Kate raken losgezongen en worden een soort nabeeld. Ze worden het oeuvre van Piet Dieleman in getrokken.
De laser wordt bij de houtdruk gebruikt als een moderne guts – via de computer wordt een houten plank voorzien van een raster. De uitgebrande ronde uitsparingen pakken geen inkt bij het drukken.
Op de juiste afstand en met scherpstelling van het oog kun je het model ontwaren.
Dieleman: “Magenta is naast de drukkleur uit de grafisch techniek ook de kleur van de Japanse kers, met een meedogenloze kleurfelheid, echt een fenomeen.”
Wij vinden het een prachtige reeks. Van dichtbij zie je dat het een zorgvuldige druk is door het knallende magenta, het relief en de geschepte rand van het papier. De zweem van een beeld van de jonge Kate Moss voelt als een eerste warme lentedag. De houtdrukken kunnen op verzoek voor je ingelijst worden bij lijstenmaker Profilex.
Piet Dieleman (1956, Arnemuiden) studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunsten Rotterdam. Hij exposeerde o.a. bij Vleeshal in Middelburg, PS project space in Amsterdam en Los Angeles, Galerie Nouvelles Images in Den Haag, Museum van Hedendaagse Kunst Muhka, Antwerpen. Won de Van Bommel-van Dam prijs. Sinds 1984 is hij docent tekenen en schilderen AVB in Tilburg. Werk van Piet Dieleman bevindt zich in collecties van o.a. Museum Boijmans van Beuningen, Stedelijk Museum, Museum Van Bommel-van Dam, Groninger Museum, Dordrechts Museum, MUKHA Antwerpen, Zeeuws Museum, Bouwfonds, Abn-Amro, AMC, AHOLD-DELHAIZE en in particuliere collecties. Piet Dieleman werkt en woont in Middelburg in een voormalige ‘Industrie- en Huishoudschool’.
Met dank aan Wij zijn de stad – zij maakten een fotoverslag van het atelier van Piet Dieleman
