Verwoest Huis Gaza van Marjan Teeuwen

Marjan Teeuwen (1953, Venlo) werkt aan monumentale projecten in slooppanden. De tijdelijk gespaarde panden vormen na haar ingreep een indrukwekkend decor. De woningen worden door het team van de kunstenaar gestript en grotendeels verhakseld. Er werden nieuwe doorgangen gemaakt met opgevulde tussenruimtes en pilaren van gestapelde deuren, plafonds, buizen en puin. Plafonds worden wanden en andersom. De nieuwe setting van het pand wordt door Teeuwen als stilleven gefotografeerd en bestaat als monumentale fotoreeks voort wanneer het gebouw allang tegen de grond gegaan is.

Twee weken geleden is in Amsterdam-Noord bij Framer Framed de tentoonstelling HOME geopend, met foto’s van Teeuwens laatste project; Verwoest Huis Gaza. De hele zomer nog te zien tot en met 3 september. In de tentoonstelling bij Framer Framed wordt de volledige serie fotowerken van Verwoest Huis Gaza getoond, in combinatie met de gelijknamige film. “Verwoest Huis Gaza is tot stand gekomen vanuit Teeuwens overtuiging dat de mens de polariteit tussen verwoesten en creëren niet kan overwinnen, een thema dat zij in veel contexten van toepassing acht.”

 

We schreven op We Like Art eerder over haar project Verwoest Huis in de Siberische stad Krasnojarsk:

“Ze transformeerde daar een volledig huis in een wonderlijke kijkdoos. Wanden, plafonds en vloeren werden in stukken gezaagd om vervolgens gerangschikt op kleur en vorm te dienen als stukjes van een nieuwe setting. Zelfs de houten buitenkant van het huis werd helemaal gestript en vermotorzaagd en binnen opgevoerd in een nieuwe hoedanigheid. Een beetje zoals een varken dat eenmaal geslacht en vermalen vervolgens in z’n eigen darmen geduwd wordt.

Het resultaat is echt fantastisch, het doet een beetje denken aan die oude prenten van Piranesi (van die doorkijkperspectieven in enorme ondergrondse kerkers en trappenhuizen) maar is toch ook zwaar verwant met het werk van minimalistische kunstenaars van recenter datum. Wat staat na alle sloopwoede en zorgvuldig hergebruik is een serie monumentale foto’s die je, zelfs op klein formaat, doen duizelen. Hier is wat volbracht.”

 

 

Welke thema’s zijn belangrijk in jouw werk?
Een gebouw als sculptuur. In mijn werk staan grootschalige architectonische installaties in gebouwen centraal, installaties die daarna worden gesloopt. Op basis van die tijdelijke ingrepen ontstaan autonome fotowerken.

Tot nu toe realiseerde ik zes installaties: Verwoest Huis (2008), Verwoest Huis Krasnoyarsk (2009), Verwoest Huis Piet Mondriaanstraat (2010/2011), Verwoest Huis Bloemhof (2012), Verwoest Huis Op Noord (2014), Verwoest Huis Leiden (2015) en Verwoest Huis Gaza (2016-2017).

Er is maar een kort lijntje van kunstenaars die in gebouwen snijden, kunstenaars die gebouwen perforeren. Gordon Matta-Clark is de pionier van het transformeren van architectuur tot sculptuur. Ook Richard Wilson en Urs Fisher hanteren soms dit medium. Verder is het opvallend stil.

In mijn werk gaat de constructieve kracht van bouwen hand in hand met de kracht van verwoesting en verval. De aanwezigheid van uitersten: opbouwen – verwoesten, vallen – staan, orde – chaos is in mijn ogen een essentie in de menselijke toestand. Als een duivels conflict. De schrijver Dostojewski stelt dat het overwinnen van deze polariteit het menselijke te boven gaat.

 

In mijn installaties tonen deze krachten zich in monumentale constructies. Vloeren zijn scheef gezet of verzakken; wanden zijn er deels of volledig uitgeslagen. Vloeren vallen loodrecht naar beneden (en worden zo weer wand) of vallen in een kruis.

De aangebrachte verwoestingen zijn het uitgangspunt voor het opbouwen van een nieuw artistiek beeld, met sloopmateriaal afkomstig uit de gebouwen. Stapelingen, die zich als een virus door het pand vertakken, bedekken alle wanden of zijn zorgvuldig geordend tot architectonische sculpturen. Alles staat én is scheef.

Er ontstaat een transformatie van veelal kleine woningen tot één monumentale ruimtelijke ervaring. Mijn werk heeft naast een rauwe beeldtaal van chaos, afbraak en verwoesting, ook een sterk abstract, minimalistisch karakter.

 

Wat inspireert je?
Beeldende kunst, architectuur, literatuur, filosofie en muziek. Altijd al voel ik me betrokken bij de wereld, hoe de mens dat doet, samenleven of juist zijn onvermogen om samen te leven. De tegenstelling opbouwen versus verwoesten.

Kun je ons iets vertellen over hoe je begint aan nieuw project?
Aan elk project gaat intensief overleg met de eigenaar (projectontwikkelaar, woningbouwvereniging of gemeente), ambtenaren van de desbetreffende gemeente (inzake een omgevings- en publieksvergunning), constructeur (constructierapport) en aannemer vooraf.  Ook het aanvragen van subsidie is een onderdeel van het project.

Het is monnikenarbeid – dit genereert een beeld van de kracht én de schoonheid van zowel opbouw als verwoesting. De meeste fotografen nemen een foto, in mijn werk worden foto’s gebouwd.

 

Wat was je laatste grote project?
Verwoest Huis Gaza

Hoe zag daar je gemiddelde werkdag er uit?
Bouwen, slopen, breken, stapelen, overleggen, fotograferen, filmen.

 

Kun je voor ons je werkplek omschrijven?
Ik werk in gebouwen die na mijn ingreep afgebroken worden. In zulke gebouwen ontstaan mijn fotowerken uit de serie Verwoest Huis. De fotowerken in de Archief-serie realiseer ik op een specifieke locatie of in het atelier.

Werk je graag met muziek?
Ik werk het liefst in stilte of met klassieke muziek.

 

Met welk materiaal werk je graag – is kleurgebruik voor jou belangrijk?
Alle materialen afkomstig uit gesloopte verwoeste huizen zijn bruikbaar en inzetbaar. En ja, kleurgebruik is belangrijk: witten, zwarten, natuurlijke materiaaltinten.

Heb je zelf thuis werk van collega kunstenaars?
Ja, ik heb een aardige collectie kunstwerken van collega-kunstenaars. Ze vertegenwoordigen voor mij een artistieke rijkdom. Ze inspireren mij.

 

Bekijk het portret van Marjan Teeuwen uit de reeks Hollandse Meesters door regisseur Rudolf van den Berg

Onderstaande werken zijn via ons te koop. Wil je meer weten over de afwerking van de foto’s van Marjan Teeuwen? Mail ons – we helpen je graag verder.

Installatiefoto HOME bij Framer Framed, werk Marjan Teeuwen – Verwoest Huis Gaza, foto (c) Marlise Steeman

  • Marjan Teeuwen

    Verwoest Huis Gaza 9 (2017)
    € 1925,-

  • Marjan Teeuwen

    Verwoest Huis Op Noord 1 (2014)
    € 1925,-

  • Marjan Teeuwen

    Archief Heerlen/Archive Townhall Heerlen (2019)
    € 1925,-

  • Marjan Teeuwen

    Verwoest Huis Bloemhof 6 (2013)
    € 1925,-

  • Marjan Teeuwen – Verwoest Huis – “Een orgie van puin”

    Marjan Teeuwen (1953, Venlo) werkte de afgelopen maanden samen met een ploeg assistenten aan een groots project in Amsterdam Noord. Een heel woonblok werd daar gesloopt door woningbouwbedrijf Rochdale om plaats te maken voor nieuwbouw. Een pand met twaalf portiekwoningen bleef tijdelijk gespaard en vormt nu aan de binnenkant een indrukwekkend decor van het laatste monumentale werk van Teeuwen.

    Lees verder: Marjan Teeuwen – Verwoest Huis – “Een orgie van puin”