Afgelopen weekend werden er 6 schilders op het schild gehesen. Vier kunstenaars aan het begin van hun loopbaan en twee mid-career kunstenaars. Als eerste was daar de Koninklijke Prijs voor de Schilderkunst in het Paleis op de Dam, een aanmoedigingsprijs met een grote reputatie en een lange traditie. De tentoonstelling met werk van de winnaars en de genomineerden biedt elk jaar weer een mooie staalkaart van wat er gemaakt wordt door jonge schilders.
En de tentoonstelling geeft een vrij goed beeld van de verwachtingen die leven in de kunstwereld over deze winnaars en exposanten. Vaak worden schilders opgepikt door galeries en verzamelaars juist naar aanleiding van hun presentatie op de Dam.
De jury (elk jaar 4 kunstenaars en 3 kunstbobo’s) koos dit jaar voor Rabi Koria, Joost Krijnen, Lennart Lahuis en Jouni Toni. Een mooi gezelschap. “Abstractie heeft gewonnen” kraaide Benno Tempel, voorzitter van de jury, vorig jaar nog, dit jaar heeft de figuratie (herkenbare voorstellingen) weer de overhand. Het kan verkeren.
Het valt op dit jaar dat er 3 winnaars een achtergrond hebben als Rijksacademie of Ateliers resident. Dat sluit aan bij wat we opmerkten bij de 2010 editie:
Het is wel wonderlijk overigens dat je als Ateliers- of Rijksacademiedeelnemer flink meer kans maakt de prijs te winnen dan wanneer je een andere achtergrond hebt. Een snelle rekensom leert dat van de 52 winnaars sinds 1998, er 18 van de Rijksacademie en 19 van de Ateliers kwamen, de resterende 15 winnaars hebben vaak hun vooropleiding aan de Rietveldacademie of het Frank Mohrsinstituut genoten. Natuurlijk leveren de gerenommeerde tweede fase kunstopleidingen uitstekende kunstenaars af, maar het is wel opvallend dat er elk jaar maar liefst 2 of 3 winnaars (van de 4) gelinkt zijn aan de Rijks of de Ateliers. Een ontmoedigend inzicht voor deelnemers met een afwijkende cv – het gros van de inzenders – vermoeden wij.
Dit is overigens niet zuur bedoeld. Misschien is de zichtbaarheid van Rijks- en Ateliers deelnemers door het jaar heen ook wel een stuk groter, en dus de kans dat juryleden het werk al hebben leren kennen in een andere context.
Want niets dan goeds over de Koninklijke Prijs. De Prijs is bedoeld als stimulans voor jong talent op het gebied van de schilderkunst. Koning Willem III stelde de Prijs in 1871 in. Koningin Emma, Koningin Wilhelmina, Koningin Juliana en Koningin Beatrix hebben deze traditie al die jaren voortgezet. Nederlandse kunstenaars die de beeldende kunst beroepsmatig en zelfstandig beoefenen en de leeftijd van 35 jaar nog niet hebben bereikt, kunnen meedingen naar de Prijs. In 2015 zonden, in reactie op advertenties in diverse media, 225 kunstenaars documentatie in. Aan 80 kunstenaars werd gevraagd twee schilderijen in te zenden voor de tweede ronde. Een selectie van 24 kunstenaars laat nu zijn werk zien in het Paleis, waaronder de 4 winnaars. Elk van de winnaars gaat met € 6.500 naar huis en een mooie opsteker op zijn of haar cv. Met als bonus een leuke speech van de Koning.
Een andere prijs die afgelopen weekend werd uitgereikt was de Jeanne Oosting Prijs voor de schilderkunst. Een dubbele oeuvreprijs die elk jaar wordt uitgereikt aan twee kunstenaars die werken met verschillende technieken. Uniek aan de prijs is dat de jury alleen bestaat uit collega kunstenaars. Een echte kunstenaarsprijs dus, bovendien is de prijs ooit bedacht, gestart en van kapitaal voorzien door een kunstenaar. Corinne Bonsma en Jantien Jongsma wonnen dit jaar de prijs en tonen in de Vishal in Haarlem een mooie selectie uit hun werk. Hier kun je het juryrapport lezen (link). De winnaars ontvangen een penning en een geldbedrag: € 7.500. Mooi detail, omdat de winnaars niet genomineerd kunnen worden, het overkomt hen, is de prijs belastingvrij.
De Jeanne Oosting Prijs is al aan zijn 45ste editie toe. Onder de prijswinnaars van de laatste 15 jaar bevinden zich onder meer Fons Haagmans (1998), Philip Akkerman (1999), Ronald Ophuis (2004), Gé-Karel van der Sterren (2007), Paul Nassenstein (2008), Ina van Zyl (2009), Emo Verkerk (2010), Ad Gerritsen (2011), David Haines (2012), Jan Beutener (2013) en vorig jaar Derk Thijs en Jan van de Pavert.
Waarom zijn prijzen voor schilders met een ervaren beroepspraktijk eigenlijk belangrijk? Omdat ze een beetje uit de mode zijn. Veel kunstprijzen richten zich op jonge kunstenaars, vaak is er een leeftijdslimiet van 30, 35 of 40 jaar. En meestal gaan die kunstprijzen niet naar schilders maar juist naar vooral conceptueel werkende kunstenaars en naar fotografie. De laatste Prix de Rome met een schilder onder de prijswinnaars was jaargang 2007 (Claire Harvey). De laatste Prix de Rome voor alleen maar schilderkunst dateert uit 1999 (winnaar Charlotte Schleiffert).
Goed dus dat er zulke prijzen zijn. Op de onvolprezen website Dutch Heights zie je een mooi overzicht van alle culturele prijzen in Nederland. Onder het kopje Beeldende Kunst een waslijst aan kunstprijzen. Prijzen die de winnaars erkenning geven voor hun werk en wat extra wind in de rug.
Koninklijke Prijs voor de schilderkunst 2015
De tentoonstelling in het Paleis op de Dam met het werk van de winnaars en genomineerden is t/m 15 november te bezoeken. zondag t/m zaterdag 10 – 17uur; (e-ticket)
www.paleisamsterdam.nl/koninklijkeprijs
Jeanne Oosting Prijs voor de schilderkunst 2015
De tentoonstelling in de Vishal in Haarlem met werk van de winnaars is t/m 25 oktober te bezoeken, dinsdag t/m zaterdag 11 – 17uur; op zondag 13 – 17 uur (gratis entree)
www.jeanneoostingstichting.nl
Videoportret Corinne Bonsma
Videoportret Jantien Jongsma
Fotografie Koninklijk Paleis: Julie Blik
Fotografie Vishal: Thijs Quispel
Afgelopen vrijdag maakte koning Willem Alexander zijn debuut bij het jaarlijkse feestje in het Paleis op de Dam waarbij de schilderkunst wordt gevierd. Dit jaar dongen 225 jonge schilders (t/m 35 jaar) mee naar de Koninklijke Prijs voor de Schilderkunst.
Lees verder: Koninklijke Prijs voor de Schilderkunst 2013
De Koninklijke Prijs voor de Schilderkunst is elk jaar weer een ideale update van jonge schilders. Als je maar weinig tijd hebt om tentoonstellingen af te lopen dan is een tochtje naar het Paleis op de Dam een prima manier om in korte tijd op de hoogte te raken.
Lees verder: De Koninklijke Prijs voor de Schilderkunst: must-see
Als eerste informatie ontvangen over nieuwe edities en aanbiedingen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief:
