“Abstractie wint!” Juryvoorzitter Benno Tempel riep het uit in het Paleis tijdens de uitreiking van de Koninklijke Prijs voor de Schilderkunst 2014. “Die conclusie valt te trekken bij het bekijken van de winnende schilderijen dit jaar. De winnaars Koen Doodeman, Bob Eikelboom en Jessica Skowroneck maken voorstellingsloze schilderijen. Dat wil trouwens niet zeggen dat hun werk geen oorsprong kent in de zichtbare werkelijkheid.”
En de vierde winnaar Niels Broszat schildert eigenlijk ook abstract want “hoewel het werk van Broszat wel een voorstelling toont, is de grondgedachte abstract. Immers, zijn schilderijen zijn sterk beïnvloed door iconen. En de iconenkunst is niet bedoeld om naar een zichtbare werkelijkheid te verwijzen.“
De jury signaleert een haast etherische abstractie van amorfe vormen in een sferische setting die aan de waterlelie schilderijen van Claude Monet of het Amerikaanse abstract expressionisme van Mark Rothko doen denken. We geven het even mee.
En inderdaad het is opvallend als je een ronde maakt door het paleis langs de genomineerden hoeveel werk het zonder voorstelling doet. Van de 251 inzendingen hangen er 24 genomineerden met elk 1 werk. Ongeveer 70 schilders hebben in de laatste ronde 2 werken per persoon aan de jury mogen laten zien. De eerste ronde gaat met digitale bestanden, ronde 2 met de werken in real life. Wij vermoeden dat er heel wat figuratief werkende kunstenaars zijn afgevallen in die laatste ronde. Het kan dus ook best liggen aan de voorkeur van de jury deze hegemonie in abstractie. Daar ben je per slot van rekening jury voor.
Voor de liefhebbers van vuige kloeke schilderijen die vet en energiek geschilderd zijn en je in je gezicht willen stompen is er weinig te halen deze keer. Maar er is genoeg te zien. Braaf, betamelijk, degelijk en saai zoals de Volkskrant het verwoordt lijkt ons wat te cru. Het is weer een mooie staalkaart van wat er momenteel gemaakt wordt door jonge schilders. Erg leuk om te gaan kijken en je zelf een mening te vormen!
Wat ons opviel. Winnaar Bob Eikelboom (23 jaar oud) verraste al op de laatste editie van Art Rotterdam met zijn vrolijk spottende spel met de schilderkunst. Zijn panelen van glossy metaal en magneetplaatjes zijn heerlijk plagerig en perfect uitgevoerd.
Niels Broszat, vaste gast bij onze We Like Art tentoonstellingen, grijpt na enige jaren genomineerd te zijn terecht naar de hoofdprijs. Zijn rare virtuoos en stroef geschilderde iconen maken indruk. Zijn wij de enigen die aan oude seventies progrock albumhoezen moeten denken als we zijn werk zien? Hier zie je meer werk van Broszat dat losjes verwijst naar een middeleeuwse beeldcultuur. Sterk hoor.
Terecht ook dat Koen Doodeman met zijn lekker lullig opgespannen lappen doek met losjes geschilderde kleurenbanen nu 1 van de winnaars is. Maar ook Anne Forest maakte indruk met haar wonderlijke figuren op tweedehands tapijt. Jop Vissers Vorstenbosch met zijn geschilderde roadpizza en ook Selma van Panhuis maakte indruk met haar frêle maar dwingend ijle schilderijtje. Hugo Tieleman is vaste gast in het paleis met sterk werk en moet haast wel volgend jaar op het schild gehesen worden.
Een primeur deze editie van de Koninklijke Prijs is dat voor het eerst in jaren er geen winnaar is met een periode achter de rug aan de Ateliers en de Rijksacademie. In 2010 schreven we: “Een snelle rekensom leert dat van de 52 winnaars sinds 1998, er 18 van de Rijksacademie en 19 van de Ateliers kwamen”. Een trendbreuk? We zullen zien volgend jaar.
Koninklijke Prijs: Mr Motley, Trendbeheer, Volkskrant, Kunstbeeld
Koninklijke Prijs voor de Vrije Schilderkunst 2014
t/m 2 november 2014
Koninklijk Paleis Amsterdam
www.paleisamsterdam.nl
