Interview met Natascha Libbert

Eigenaardig dat het werk van iemand die pas 4 jaar geleden van de academie kwam al zo op je netvlies staat gebrand. Natascha Libbert (1973) stormde de kunstwereld binnen met haar project 'Take me to the Hilton'.

boy-rock

Natascha Libbert, boy rock (2012), 40 x 40 cm, digitale c-print, oplage 30

Na een werkend bestaan als account manager bij een groot reclamebureau (FHV/BBDO), besloot ze part-time stewardess te worden om naar de kunstacademie te kunnen. En juist de mogelijkheid om te reizen bracht haar tot dit veel geroemde fotoproject (PhotoQ, NRC, GUP) over dat wonderlijke verlangen naar een universeel decor van luxe en ontspanning. Nominaties voor 2 Dutch Doc Awards, niet gek. Inmiddels heeft ze haar werk getoond in het GEM, het Nederlands Fotomuseum, bij galerie Kranendonk en vorig jaar bij Unseen.

Wat maakt haar werk zo bijzonder? Het is de blik van een obsessieve kijker, met altijd oog voor het vervreemdende in situaties – resulterend in een gekantelde werkelijkheid. Licht, kleur, actie, compositie, toevalligheden: Libberts zet alles speels en dwingend naar haar hand. Hoog tijd om Natascha eens wat vragen te stellen.

Hoe is het Natascha? Ben je nu in Nederland of in het buitenland op pad met je camera?

Ha, het is goed. In tegenstelling tot de afgelopen 10 jaar vliegen ben ik nu al een tijdje in Nederland. Afgelopen april was ik een periode in Ghana en ik kijk uit naar september, dan ga ik weer op reis.

Hoe zou je jouw foto’s omschrijven aan iemand die nog nooit een werk van je heeft gezien, ehm … behalve dan dat ze vaak vierkant zijn?

Nou tegenwoordig zijn ze niet vierkant. Ik heb de Hasselblad tijdelijk (?) geparkeerd omdat ik het gevoel had dat ik mezelf aan het herhalen was. Een nieuwe manier van werken leek me verfrissend. Wellicht dat ik over een periode weer terug ga naar analoog 6 x 6 maar misschien ook niet. In antwoord op je vraag denk ik dat mijn beelden vaak een film-still kwaliteit hebben, het zijn taferelen. Iemand zei ooit dat het foto’s van plekken zijn, die gaan over mensen. Ze lijken geënsceneerd maar dat zijn ze nooit.

stamp-of-light-2010stamp of light (2010), 105 x 105 cm, oplage 7, digitale c-print in lijst

Welke wereld roep je op in je werk?

Ik probeer een universele zoektocht naar geluk te verbeelden in ongeënsceneerde momenten. Verlangens, dromen en idealen geven een dimensie aan de ruimte waarin we ons bevinden, en is van invloed op onze perceptie van de werkelijkheid: de ‘imaginaire beleving’.

Voorheen was dit vanuit het idee dat mensen doorslaan in het disney-ficeren van hun omgeving, dat die veel weg heeft gekregen van een decor, en dat mensen daarin bijna ontheemd raken omdat het zo onpersoonlijk is geworden. Daar ging mijn boek ‘Take me to the Hilton’ over: perfect vormgegeven werelden met wat dolende mensen. De afgelopen tijd ben ik het vervreemdende decor echter steeds meer gaan zien als een vanzelfsprekend theater waarin de mens zijn eigen werkelijkheid wel degelijk kan afdwingen, en niet langer een leidend voorwerp is.

Maar ik zoek mijn onderwerp dan ook minder op in esthetische ‘perfecte’ werelden, maar meer in zogenoemd natuurlijke. Daarin vind ik compassie en schoonheid waar ik schijnbaar zelf ook behoefte aan heb. Behalve dat ik fotografie gebruik om een persoonlijke behoefte daaraan te verbeelden, is het ook een manier om orde te scheppen in de complexiteit van alles. Het maakt de dingen soms behapbaar.

puffPuff (2010), 50 x 50 cm, oplage 10, digitale c-print in lijst en 105 x 105 cm, oplage 7, digitale c-print in lijst

Het licht is vaak zo bijzonder. Is er een bepaald favoriet tijdstip van de dag voor je werk?

Met de Hasselblad werkte ik zoveel mogelijk met een soort diffuus licht, wat de indruk wekt van een in scène gezet moment. Terwijl niets natuurlijk in scène gezet is, de wereld is zelf al gek genoeg. Momenteel let ik daar wat minder op omdat ik anders fotografeer. Het soort licht bepaalt wel eens naar wat voor landen ik wel of niet ga. Of in welke seizoen. Hard licht vermijd ik, maar vorig jaar liep ik per ongeluk urenlang met 45 graden in Fes rond en dan wordt de hitte en verblindend licht vanzelf onderdeel van de beleving en concentratie die ik oproep om in te fotograferen.

Natascha-Libbert1airshow, 50 x 50 cm, oplage 10, digitale c-print in lijst | 105 x 105 cm, oplage 7, digitale c-print in lijst

Hoe ga je praktisch te werk, hoe kom je tot nieuwe foto’s/nieuw werk?

Praktisch gezien moet ik mezelf op reis sturen. En ondanks mijn liefde voor reizen vind ik dat ongelofelijk moeilijk en laat ik me graag afleiden door het alledaagse leven.

Voorheen vloog ik 2-3 per maand naar een andere bestemming over de hele wereld omdat ik een deeltijd baan had als stewardess bij de KLM. Ik wist precies waar ik kon fotograferen en welke bestemmingen voor mij nuttig waren. Dan maak je vanzelfsprekend werk. Maar ik merkte dat die vorm niet meer werkte en toen ben ik gestopt.

In ieder geval is het zo dat wanneer ik ergens ben, dat ik het ervaar als een groot onderzoek. Vaak ook wel als een strijd, om te vinden wat ik zoek. Ik verlies me graag in een soort uitputtende beleving van een plek. Maar uiteindelijk hou ik daar wel van. Ik moet dus gewoon op reis, en dan levert die beleving werk op.

Hoe vind je die vreemde parken en die wonderlijke schermen?

Veel lopen en zoeken. En op een gegeven moment zijn je ogen bijna geprogrammeerd om bepaalde dingen te zien. Ik ben nu bezig om ze niet meer te zien. Want anders zou het alleen nog maar gaan over gekke plekken.

untitled3untitled#3 (2008), 80 x 80 cm, oplage 7, digitale c-printfoto in lijst

Wat inspireert je?

Veel. Maar vooral hoe mensen zich tot hun omgeving verhouden. Ik heb eigenlijk geen filter, alles komt binnen, dus ik ben daar voortdurend mee bezig. Niet gek dan, dat ik dat met fotografie enigszins probeer hanteerbaar te maken.

Is reizen belangrijk voor je?

Reizen is waanzinnig belangrijk. Als kind woonden we in verschillende landen, mijn ouders hebben altijd overal gewoond en voor mijn werk heb ik ook veel gereisd. Dat ik sinds een jaar niet meer vlieg voelt als een afkick periode. Ik stap heel moeilijk op het vliegtuig maar zodra ik het doe heb ik het idee dat ik doe waar het leven voor bedoeld was. Bovendien vind ik de gedragsvormen van verschillende culturen ongelofelijk interessant en ik heb het idee dat ik ze goed aanvoel. Daarom lijken veel plekken op een soort 2e thuis.

Misschien ook omdat ik vanaf jongs af aan in bepaalde landen woonde en dat ze daardoor onderdeel zijn geworden van mijn identiteit. Dan komt opeens een herinnering van vroeger naar boven drijven en dan wordt het heden nog rijker. Of ik probeer het verleden te rijmen met het heden en dan verlies je jezelf dus ook al snel in je imaginaire beleving van een plek. En dat is misschien wel de bedoeling.

Wat is het geheim van Afrika?

Geen idee. Ik heb er als kind gewoond maar ik heb niet dezelfde liefde voor bijvoorbeeld Saoedie Arabie. Het is een haat liefde verhouding maar ik denk dat wanneer je deze vraag aan een aantal andere fotografen stelt, dat je dezelfde aantrekkingskracht aantreft. In Afrika zijn dingen die wij hier vanzelfsprekend vinden, dat helemaal niet. En andersom ook. Er zit een bepaalde poëzie in de taal, en benadering van het dagelijks leven waar ik van houd. Tegelijkertijd irriteer ik me ook wel eens ongelofelijk. Die tegenstrijdigheid vind ik fijn maar verder is het ook een intuïtieve aantrekkingskracht.

Wanneer vond je je eigen geluid naar je eigen gevoel?

In het 3e jaar op de academie. Toen fotografeerde ik alles waar ik zoveel vragen over had. Ik merkte dat ik 3 jaar later een grote vraag had ‘weggewerkt’. Heerlijk. Maar ik zoek vaak weer naar een eigen geluid. Onlangs ook weer.

the-gardenerthe gardener (2010), 80 x 80 cm, oplage 7, digitale c-print in lijst

Naast je fotografie mag je graag schrijven, vertel eens?

Uiteindelijk gaat het mij erom dat ik ervaringen, observaties, gedachtes wil ervaren. Om ze vervolgens te benutten of vertalen, zet ik het om in beeld of ik schrijf er wat over.

Met dat eerste voel ik misschien meer druk omdat ik ervoor opgeleid ben en omdat ik me bewust ben van de ‘regels’. Als ik gedachtes opschrijf is dat heel anders. Voor zover dat enigszins lukt is het een groot plezier om te doen. Bovendien is het minder opdringerig dan fotografie. Laatst zei iemand dat tekst wel eens de lijm zou kunnen zijn van m’n fotografie. We zullen zien.

Waar ben je nu mee bezig, wat zijn je plannen?

Ik verheug me op mijn nieuwe website. Daarin hoop ik meer verhalen te laten zien. Dat wordt een uitprobeersel.

In september ga ik weer op reis en wil ik daarmee recent werk uit Ghana aanvullen. Zou leuk zijn wanneer er eind van het jaar behalve een nieuwe website, weer iets op de plank ligt.

Voor We Like Art zocht je een werk uit als speciale editie: Boy Rock, kun je hier iets over vertellen?

Boy Rock had ik nog niet eerder laten zien en ik had daar wel veel zin in. Dus dat leek me een goede keus. De foto maakte ik in 2012 langs de kust in Zuid Afrika.

boy-rock Natascha Libbert

Boy rock (2012), 40 x 40 cm, digitale c-print, oplage 30

 

  • Natascha Libbert

    Boy Rock (2012)
    € 375,-

  • Natascha Libbert

    Puff (2010)
    € 1000,-

  • Natascha Libbert

    Stamp of Light (2010)
    € 2900,-