Het werk van Joyce Overheul gaat over ongelijkheid, seksisme, feminisme, machtsverhoudingen en emancipatie. Geen romantisch l’art pour l’art voor deze activistische kunstenaar. Wel werkt ze in zachte kleuren, textiel en kralen.
Overzicht Let’s Get Political, De Fundatie, Zwolle, foto Peter Tijhuis
Een bewuste keuze: handwerk en textielbewerking zijn eeuwenlang afgedaan als vrouwenhobby, een minderwaardig ambacht binnen de rest van de ‘hoge kunsten’. Het gebruik van textiel, of het handwerken ziet Joyce Overheul dan ook als een daad van verzet tegen de historische ongelijke man-vrouw verhoudingen en de hedendaagse vrouwenhaat.
Soft series: Untitled (the AK), print on aluminum, 80 x 60cm
Voor We Like Art maakte de kunstenaar een speciale editie, een foto van de P7 op aluminium.
Hoi Joyce, kun je iets vertellen over de Soft Series?
De Soft Series is een reeks objecten die ik af en toe aan aanvul sinds 2015. Het eerste object was een Kalashnikov-geweer gemaakt van roze satijn, sesamzaad en nylon draad, daarna kwam er een boksbeugel gevuld met lood en uiteindelijk de P7, die gevuld is met sesamzaad en gedroogde lavendel. Met deze objecten wil ik het contrast opzoeken tussen de harde wapens en wat ze in hun oorspronkelijke staat aan kunnen richten, en hoe nutteloos en zacht ze nu eigenlijk zijn geworden.
Men of Quality (2019). Overzicht Let’s Get Political, De Fundatie, Zwolle, foto Peter Tijhuis
Alle wapens zijn volledig met de hand in elkaar genaaid, zo wil ik een parallel trekken naar wapenliefhebbers, maar ook de haat-liefde verhouding die een fabrikant of ontwerper heeft met haar eigen producten. Denk bijvoorbeeld aan het enorme schuldgevoel wat Mikhail Kalashnikov heeft overgehouden aan het ontwerpen van één van de meest dodelijke wapens ter wereld…
Vanuit mijn perspectief is het totaal geen leuk werk om te maken, elke keer vraag ik me weer af waar ik aan begonnen ben. Dat duurt net zo lang tot het wapen in kwestie af is, dan pas kan ik van het resultaat genieten.
Joyce Overheul, Soft series: P7, 2017, print on aluminum, 60 x 40cm, oplage 7
Hoe kwam deze nieuwe editie Soft Series: P7 tot stand?
Ik wilde nog erg graag een pistool toevoegen aan deze serie. Via onderzoek kwam ik erachter dat de fabrikant van de P7, het Duitse Heckler&Koch, zich nu in een moeilijke positie bevindt. De Duitse overheid wil sinds de Tweede Wereldoorlog dat er niet al te openlijk handel in wapens bedreven wordt, toch kunnen ze een enorm bedrijf als Heckler&Koch niet missen voor wat betreft hun economische waarde.
Overzicht Let’s Get Political, De Fundatie, Zwolle, foto Peter Tijhuis
Heckler&Koch heeft daarnaast ook weer last van lichte gewetensnood omdat hun wapens door veel terroristen “misbruikt” worden om onschuldigen te doden, en ze niet in het verlengde van zulke partijen willen worden gezien. Tegelijkertijd zijn ze zich er dan wel weer heel erg van bewust dat ze alsnog wapens maken en dat die juist bedoeld zijn om anderen mee uit te schakelen. Dit soort kwesties vind ik heel erg interessant.
De keuze voor specifiek de P7 was verder vrij snel gemaakt, het pistool heeft een James Bond-gevoel qua uiterlijk en is elegant qua ontwerp. Dat laatste vond ik mooi combineren met het roze, slappe satijn. Als extraatje heeft het pistool zelf ook een vulling van onder andere lavendel, waardoor het meteen ook dienst kan doen als luchtverfrisser.
Joyce Overheul, Brass Knuckles
Welke thema’s en inspiratiebronnen houden je bezig?
Ik hou van grenzen opzoeken, kijken hoe mensen reageren als je bepaalde grenzen overschrijdt, observeren en vastleggen. Veel van mijn projecten kun je zien als sociale experimenten, ik hou ervan om in mensen te prikken met een stokje en te kijken hoe ze daar vervolgens op reageren. Ook hou ik me veel bezig met performances en video projecten in documentaire-stijl, en maak ik met regelmaat objecten.
Joyce Overheul, Sending Thoughts and Prayers, 2020, 24.878 glazen kralen, 37,5 x 27,5 cm, bruikleen van de kunstenaar. Foto: Peter Tijhuis
Thema’s die vaak terugkomen in mijn werk zijn privacy, persoonlijke grenzen, manipulatie en het confronteren van mensen met hun eigen gedrag. Ik heb geen eenduidige inspiratiebronnen, min of meer alles wat ik interessant vind kan daarvoor in aanmerking komen.
Zo ben ik mij nu bijvoorbeeld aan het verdiepen in Multi-Level Marketing bedrijven en investeerders die ik ervan verdenk een Ponzi-fraude te hebben opgezet. Ik vraag me daarbij echt af waarom mensen zo makkelijk geloven in de gouden bergen die dat soort partijen beloven, dit soort dingen vind ik enorm fascinerend.
Overzicht Let’s Get Political, De Fundatie, Zwolle, foto Peter Tijhuis
