Interview met Marjolijn de Wit

Over Marjolijn de Wit (1979, Bennekom) schreven we al vaker, toen kwamen haar indrukwekkende schilderijen aan bod. Afgelopen september in de Westergasfabriek lieten we nieuw werk zien van Marjolijn, collages met keramiek, ons pakte ze er meteen mee in. Totaal ander werk, of toch niet?

Wat we vier jaar schreven is nog steeds actueel in haar werk:

“Marjolijn de Wit laat in haar werk de natuur zien met daarin abstracte, vervreemdende elementen. In de landschappen die zij schildert zijn steeds sporen van menselijke activiteiten te zien. De Wit is geïnteresseerd in ecosystemen, natuurlijke processen. Hoe ver kan de mens gaan met het ingrijpen in de natuur?…”

Mooi om van Marjolijn zelf te horen hoe zo’n ontwikkeling nou gaat, we vroegen het haar.

Marjolijn, hoe ben je van de schilderijen bij de kleine foto/keramiek collages terecht gekomen?

Aan de basis van de schilderijen stonden altijd al collages. Zowel 3dimensionaal als 2dimensionaal. Veel collages hadden alleen bestaansrecht als schets, andere als zelfstandige werken. Na een aantal jaren vooral tentoonstellingen gemaakt te hebben met enkel schilderijen, had ik de behoefte aan iets nieuws. Het 3dimensionale aspect van mijn werk dat in de aanloop naar de schilderijen zo belangrijk was verloor ik in de presentaties volledig uit het oog.

In mijn werkperiode aan de Rijksakademie ben ik gaan experimenteren met verschillende materialen om een verlengde te maken van de schilderijen naar de ruimte. Keramiek heeft voor mij eenzelfde kwaliteit als verf. Vervolgens heb ik 3 maanden bij Sundaymorning @ Europees Keramiek Centrum gewerkt om de mogelijkheden van keramiek verder te onderzoeken. Daar ontstonden naast ruimtelijk werk en elementen voor schilderijen, de eerste collages met keramiek. Ook nu zijn er collages die als zelfstandig beeld functioneren, zoals ze te zien waren bij de Westergasfabriek. Daarnaast zijn er collages die enkel bestaan als schets voor een schilderij.

Zonder titel (2014), porselein op print, 31 x 24 cm, € 2.000,-

De collages (‘kijkdoosjes’) met foto-fragmenten stonden aan de basis van je schilderijen, in de keramiek-collages zijn foto’s nog duidelijker aanwezig, kun je zeggen dat dit een logisch gevolg is?

Foto’s zijn altijd een belangrijke bron voor mijn werk geweest. Ik ben geen schilder die vanuit het niks op een wit doek of leeg vel papier begint. Natuurlijk heb ik wel een schetsboek waar krabbels en ideeën in staan, maar ik heb de afbeelding nodig om mijn ideeën vorm te geven. Tekenen is voor mij denken in lijn en schilderen in vlak. Twee dingen die voor mij nauwelijks verenigbaar zijn. De foto’s heb ik nodig om mijn idee om te zetten van lijn naar vlak.

Zo zijn er twee sporen. Ik zoek afbeeldingen bij een verhaal wat ik wil vertellen, tegelijkertijd kom ik tijdens het zoeken afbeeldingen tegen die andere verhalen oproepen. Ik hou ervan om me te laten verrassen. Een atelier vol met afbeeldingen op de vloer zorgt soms voor een combinatie die ik nooit had kunnen bedenken, maar die het verhaal misschien wel veel beter vertelt. Zo krijg ik veel kado, zoals een drukfout of een verdwaalde pixel, die ervoor zorgt dat ik bij wijze van spreken de keuze voor knalroze in het schilderij maak.

Overzicht met drie werken van Marjolijn de Wit tijdens onze laatste tentoonstelling in de Westergasfabriek (foto: Maarten Tromp)

De foto’s die je gebruikt lijken uit tijdschriften of boeken te komen, ‘het gevoel van papier’ lijkt ook van belang in het werk, kun je daarover vertellen?

Het gevoel van papier is erg belangrijk. Ik hou erg van de kwaliteit van de oorspronkelijke afbeeldingen. De originelen zoals ik ze vind in boeken en tijdschriften. Een vertaling door middel van een scan of foto verliest altijd aan kracht. Niet alleen in detail en kleur, maar ook de dikte en tint van het papier.

Ik doe op dit moment onderzoek naar de mogelijkheden van verschillende materialen, zoals aluminium, dibond, print op hout etc. en naar kwaliteit en kleurechtheid. Met name omdat ik collages met keramiek op een veel groter formaat aan het maken ben. Maar tot nu toe lijkt het origineel het nog altijd te winnen van de reproductie. Verassend was wel de uitkomst van mijn experiment met het vertalen van de prints in porselein. Deze als het ware ‘versteende afbeeldingen’ geven hetzelfde gevoel en sfeer als de originelen.

Ook is het voor mij heel belangrijk hoe het papier valt. Ik hou daar rekening mee bij het in elkaar zetten van de collages. Ik heb een drager nodig zoals hout of metaal om de keramische delen aan te bevestigen. Het papier bevestig ik maar op enkele punten aan de drager, zodat het zijn natuurlijke eigenschappen behoudt.

Papier speelt ook een belangrijke rol bij de kunstenaarsboeken die ik maak. Mijn laatste boek ‘Abstract Gardening’ is daar een goed voorbeeld van. Door gebruik te maken van verschillende papiersoorten en transparanten ontstaat er een eigen logica waarin pagina na pagina de ruimte verandert.

Zonder titel (2014), porselein en print, 38 x 28 cm, € 2.000,-

Hoe komt het beeld tot stand, hoe kom je tot de keuze van ‘foto’ en keramieken elementen?

Ik ben geïnteresseerd in de interpretatie van geschiedenis. Zo ben ik benieuwd hoe door mensenhanden gemaakte objecten of delen daarvan over honderden jaren worden terug gevonden en worden geïnterpreteerd.  Maar ook de misverstanden die daarbij ontstaan gebruik ik als uitgangspunt voor mijn werk.

Ik zoek afbeeldingen en objecten of delen van objecten bij elkaar die een verhaal vertellen, vragen oproepen of een situatie veronderstellen. De afbeelding functioneert daarbij niet als venster, maar meer als archeologische illustratie. Ik werk daarbij vanuit de gedachte van een archeologische vondst; gebruiksvoorwerpen en overblijfselen van vandaag die de fossielen van de toekomst zijn.

Eigenlijk is de toevoeging van keramiek aan mijn werk een heel logische stap – waar nog veel in te onderzoeken en te ontdekken is. Al met al gaat het voor mij, zowel in de collages als de ruimtelijke toevoegingen, over schilderen.

Zonder titel (2014), porselein op print, 31 x 24 cm, € 2.000,-

Het is al even geleden, maar hoe werd je werk vorig jaar in New York ontvangen en wat staat er voor de komende tijd in je agenda?

Met de presentatie die ik vorig jaar op Pulse NY maakte, heb ik de PULSE prijs gewonnen. Naar aanleiding daarvan heb ik twee mooie tentoonstellingen gemaakt in Milaan en Miami. Op dit moment ben ik aan het werk voor een solo-tentoonstelling bij Asya Geisberg, in New York. Daar zal ik ook mijn nieuwe kunstenaarsboek presenteren.

Werk van Marjolijn tijdens The Daylight Show in Hilversum (07-09-2014/12-10-2014). Een fantastische Sun & Starts tentoonstelling op Landgoed Zonnestraal (door Galerie Ton de Boer, Merijn Bolink en Kumpany).