Ronald Ophuis – diverse fotostudies

Vanavond wordt bij Het Uur van de Wolf de documentaire Painful Painting van Catherine van Campen uitgezonden: een bijzonder portret van de schilder Ronald Ophuis.

Het is geen klassieke kunstenaar-schildert-en-vertelt-in-zijn-atelier film geworden. Meer een associatieve reeks fragmenten die heel filmisch een indruk geven van Ophuis en zijn onderwerp: “het gedrag van normale mensen onder extreme omstandigheden.”

Hoofdbestanddelen in de film zijn z’n onderzoeksreis naar Sierra Leone, de gesprekken met voormalige kindsoldaten, de casting van de modellen, een door de acteurs nagespeelde gruweldaad in zijn atelier, een galeriesolo op de voorname beurs The Armory in New York en close-up beelden van een indringend gesprek met de kunstenaar. Dit alles versneden met actiebeelden van Ophuis als duurloper, van de oever van de Hudson tot de Nederlandse hei.

Het mooie is dat het raadsel intact blijft. En dat is goed.

“De schilderijen die ik nu aan het maken ben, daarbij is het geweld zo excessief dat je je dat bijna niet kunt voorstellen. Dat zijn dingen die je eigenlijk niet ziet in de media. Dan verleid je de toeschouwer, zodat die zich gaat afvragen: “Waarom maakt iemand zoiets?”. Dat heb je veel minder bij een nieuwsfoto. Die heeft een soort sfeer van objectiviteit en een schilderij of kunstwerk is veel subjectiever. Jij als maker wordt ook vaak gezien als een soort dader, omdat je iemand anders met dat soort afbeeldingen confronteert. De vraag komt vanzelf naar boven: “Waarom doet iemand dat?”.

Diverse studies, (1998-2006), 30 x 20 cm, c-print

Eerder schreven we hier al over het werk van Ophuis, we toonden een getekend portret van een Afghaanse jongen. “Het is die vreemde mengeling tussen virtuoze, opwindende en stroeve, soms zelfs wat onhandige schilderkunst. Inclusief rare perspectiefverkortingen en naïeve elementen.”
“Vaak gaat het als het over Ophuis gaat over moraliteit, historieschilderkunst of over de aanklacht die al of niet uit het werk zou spreken. Ophuis ontsnapt aan zowel eendimensionale, letterlijke als allerlei hooggestemde duidingen. Er zit verontwaardiging, mededogen en vilein genot in het werk.“

Een echte leestip is het uitgebreide interview van Hilde van Canneyt met Ophuis.

Speciaal voor We Like Art selecteerde Ronald Ophuis een belangrijke serie foto’s. Foto’s direct van de werkvloer in het atelier. Na de eerste ruwe schetsfase waarin nieuwe ideeen voor schilderijen worden uitgewerkt laat de schilder modellen komen via een castingbureau. Deze acteurs spelen de situatie na die Ophuis wil verbeelden, en dienen als inspirerend vertrekpunt voor zijn schilderijen en grote tekeningen.

Miskraam/Miscarriage is een thema dat terugkomt in een hele serie ongemakkelijke werken. Als je goed kijkt zie je achter de twee acteurs een tekening liggen van Baby een bezwerende reeks werken die Ophuis tegelijkertijd maakte.

Het schilderen van een miskraam is nogal wat. Absoluut een beeld waar bijna iedereen liever van wegkijkt. Het lijkt erop dat Ophuis qua compositie heeft gedacht aan het ontroerende zelfportret van Goya met zijn dokter Arrieta. We proeven een zelfde soort troost en ontreddering.

De andere foto’s tonen voorstudies over de Tweede Wereldoorlog, de burgeroorlog in Sierra Leone, en Srebrenica. Als je interesse hebt mail ons dan en dan sturen we je een klein beeldbestand met de specifieke gegevens.